شأن اخلاقی و بررسی دیدگاه های رایج

نظریات پیرامون شأن اخلاقی اولاً در پی بیان ارزش اخلاقی و ثانیاً در صدد بیان ارزش ذاتی موجوداتی است که در محدوده معیار ارائه شده می گنجند.

- بخش اول چکیده معیارهایی مانند حیات، ژن انسانی، فاعلیت اخلاقی، ادراک و احساس، روابط اجتماعی یا بیولوژیک و ترکیبی از موارد مذکور اموری است که براساس آن می توان درباره شأن اخلاقی موجودات گفتگو کرد.

این نظریات براساس محوریت انسان و غیر انسان و با تأکید بر ارزش ذاتی، درصدد دفاع از معیار خود برآمده اند.

مراد از ارزش ذاتی عموماً ارزش غیر ابزاری و مستقل از نظر ارزش گذار است.

نگارنده معتقد است براساس بررسی دیدگاه های موجود، با توجه به دو مسئله ارزش اخلاقی و ارزش ذاتی به این نتیجه رسیده است که اولاً، اطلاق شأن اخلاقی برای غیرانسان (حیوانات و نباتات) به صورت حقیقی صحیح نیست؛ ثانیاً با پذیرش انسان محوری در مسئله شأن اخلاقی می توان ارزش ابزاری سایر موجودات را با توجه به هدف متعالی اسلام، همسان ارزش ذاتی دانست.

واژگان کلیدی اخلاق، شأن اخلاقی، ارزش ذاتی، ارزش ابزاری.

طرح مسئله پرسش اصلی در مسئله شأن اخلاقی این است که چه موجوداتی و براساس چه معیاری واجد جایگاه اخلاقی اند.

ورودکنندگان به این بحث مسئله را این گونه مطرح کرده اند: آیا ما به عنوان فاعل های اخلاقی نسبت به دیگران وظایفی داریم و دیگ